Tôi chưa bao giờ chú ý tới sách dạng này: phi hư cấu, nói về án mạng có thật chưa tìm được hung thủ, thuật lại cuộc điều tra và đưa ra giả thuyết về chân tướng kẻ thủ ác. Nhưng tôi từng chơi thân với một người bạn thích dòng sách này, lại đặc biệt thích nước Ý, vậy là cuốn sách xuất hiện trên kệ sách nhà tôi. Tới giờ không còn giữ liên lạc với bạn, nhưng cuốn sách thì vẫn đó. Có dịp, tôi vẫn đọc lại.
Nói về cuốn sách, tôi muốn nhắc hai điều.
Một là nội dung câu chuyện. The Monster of Florence là nhân vật có thật, từng gây ra liên tiếp 14 cái chết cho 7 cặp đôi trong vòng 11 năm. Con Quỷ thành Florence xuống tay vào các đêm thứ bảy không trăng đầu tiên của mùa hè. Địa điểm gây án là khu vực đồi núi xung quanh Florence, nơi các cặp đôi đậu xe khuất khỏi tầm mắt người đi đường để quan hệ tình dục.
Cuốn sách tường thuật lại chi tiết quá trình phát hiện án mạng, điều tra và truy vết kẻ thủ ác, tất nhiên không bỏ qua chuyện cuộc điều tra (tính tới thời điểm viết sách) vẫn đi vào ngõ cụt. Từ quang cảnh nơi xảy ra từng vụ án mạng tới những nhân vật liên quan hoặc có thể có liên quan tới vụ án, những mập mờ nơi kẻ tình nghi, những mưu mô của cảnh sát… tất cả được bày ra lớp lang, gọn ghẽ trên hơn 300 trang giấy.
Hai là cách tường thuật. Câu chuyện được kể dưới góc nhìn của 2 người: Mario Spezi – nhà báo, người trực tiếp theo chân cuộc điều tra từ khi Con Quỷ gây án lần đầu năm 1974, và Douglas Preston – người sau này được giới thiệu với Spezi và có những trải nghiệm nhất định với cuộc điều tra. Một câu chuyện điều tra phá án có thật được kể lại bằng ngôi kể thứ nhất, với màu sắc hơi chút tiểu thuyết, là một trong những điểm tôi thích ở cuốn sách này.
Mario Spezi được mệnh danh là chuyên-gia về Con Quỷ. Ông có mặt tại tất cả các hiện trường tội ác (đôi khi trước cả thám tử điều tra), ông theo sát từng tình tiết qua đằng đẵng nhiều năm, và là người, nhờ vào những mối quan hệ thân tình với giới công cán, nắm bắt và đưa lên báo những tin tức “độc quyền” nóng hổi. Mario Spezi dấn quá sâu vào vụ án Con Quỷ, Douglas Preston cũng theo đà của Spezi mà bị cuốn vào, tới nỗi sau này hai người trở thành mục tiêu điều tra của cảnh sát. Douglas Preston bị thẩm vấn, bị theo dõi; còn Mario Spezi, đáng sợ hơn, bị nghi ngờ chính là Con Quỷ và bị tống giam.
Tựu trung lại, một cuốn phi hư cấu mà hội tụ đủ những yếu tố cuốn hút của một cuốn trinh thám bậc thầy. Đây là cuốn sách mà khi có thời gian hẳn tôi vẫn sẽ đọc lại.
