Từng có một thời, ti vi chỉ có nhõn ba, bốn kênh, và một đứa trẻ cấp hai chẳng có phương tiện giải trí nào ngoài cái màn hình vô tuyến cứ chiếu đi chiếu lại đôi chương trình từ tuần nọ sang tuần kia.
Từng có một đứa trẻ ham mê theo dõi hàng loạt tập của chương trình khoa học vũ trụ trên VTV2. Chương trình ấy tên gì, nội dung cụ thể ra sao thì tới nay đứa trẻ chẳng nhớ nổi nữa. Nhưng ký ức về những đêm tối ở quê, ngước lên bầu trời, lần tìm các chòm sao theo hình dạng nguệch ngoạc vẽ trong sổ tay, thì ở mãi trong tâm trí đứa trẻ.
“Một đêm” nhắc tôi nhớ về đứa trẻ ấy, và niềm khát khao, vui thích cùng sự thoả mãn khi được tìm hiểu những bí ẩn của trời đêm diệu vợi.
Tôi không biết phải gọi cuốn sách này của Giáo sư Trịnh Xuân Thuận là một cuốn khoa học thường thức, một cuốn tản văn, hay một dạng ký sự?! Bởi ở đây có kiến thức khoa học về vật lý thiên văn, lại có những chiêm nghiệm về vũ trụ, đời sống, tôn giáo, nghệ thuật. Nó kể câu chuyện trong một đêm, nhưng trải ra thông tin của cả vũ trụ, cả đời người. Trong đó có những trích dẫn của các tác gia lớn, lại có những bức hoạ của các hoạ sĩ đại tài.
Cuốn sách rất đẹp, không chỉ đẹp ở ngôn từ, hình ảnh, mà còn đẹp cả ý nghĩa nội dung. Tôi cứ lần giở từng trang và trầm trồ, thích thú như ngày thơ bé ngồi trước màn hình VTV2.
“Đêm cũng là thời gian của những điều huyền bí.
Chắc bởi vì rằng đêm khơi gợi sự tĩnh lặng, nhập định, suy ngẫm, nó kêu gọi sự vượt thoát khỏi bản thân, sự siêu việt, rằng nó được mệnh danh là Thượng đế, là Thiên nhiên, là Vũ trụ, là Cái đẹp. Nó mở đường cho sự kiện huyền bí, sự kiện đánh dấu một điểm không thể quay lại, một cú sét đánh.”
